De stiltedag

Het woord “Stiltedag” doet ons in de eerste plaats denken aan een dag als een onderdeel van een “mindfullnesstraining.” Dit is een georganiseerd verband in besloten kring. De Stiltedag is daarom ook een “besloten gebeuren”. De deelnemers trekken zich terug uit de sleur van het dagelijkse leven, het gewone doen en laten van het dagelijkse leven en geven zich over aan een dag van bezinning. Deze bezinning kan zich richten op de volgende punten:

Hoe sta ik in het leven?

Wat is voor mij de zin van het leven?

Hoe ga ik om met mijn lichaam en met mijn geest?

Hoe sta ik in de relatie met mijn omgeving, mijn medemens, mijn familie, vrienden, kennissen en collega’s op de werkvloer?

Het is een dag van afzondering, waarop de deelnemers zo min mogelijk met elkaar praten, maar wel allerlei oefeningen doen – bv. meditatie – in de bovengenoemde verbanden. De enige stem, die in werkelijkheid te horen is, is de stem van de begeleider of de begeleidster.

Dit alles maakt van de Stiltedag een soort oefendag – beperkt tot een dag als onderdeel van een mindfullnesstraining.

Bekende organisaties op het gebied, met inbegrip van de georganiseerde stiltedagen, zijn bv. het “Inspiratiebureau Jantine Peters” en het “Han Fortmann Centrum, Centrum voor Persoonlijke Groei.”

Een bekende vorm van georganiseerde stiltedagen is de “Retraite”. Dit betekent letterlijk “het zich terugtrekken.” Het gebeurt praktisch altijd in groepsverband. Het kunnen zijn”: Broers, zussen, familieleden, vrienden, kennissen, vakgenoten of personen die door lotsverbondenheid samen een groep vormen.

Zo’n retraite duurt meestal enkele dagen en bestaat uit geestelijke of meditatieve oefeningen en ook uit het “gezamenlijk in gebed gaan.” Vroeger vaak georganiseerd door geestelijken van de katholieke kerk. Later ook van de protestantse kerk.

Bekende voorbeelden hiervan in de geschiedenis waren de retraites van dienstplichtigen en later oudgedienden van het Nederlandse leger, voorafgaand aan respectievelijk volgend op de Politionele Acties in Nederlands Indie in de jaren 1946 – 1949. Deze bijeenkomsten waren typische voorbeelden van bezinningsdagen.

Voor mij persoonlijk is het niet gemakkelijk om hier in het kort te omschrijven in hoeverre ik in mijn levensgeschiedenis echte “stiltedagen” heb meegemaakt en als zodanig heb ondervonden. Op de Middelbare School hadden we bezinningsdagen. Op de Universiteit hadden we studiereizen. Thans, als cliënt ambulant van de R.I.B.W. hebben we bijeenkomsten (workshops) bij Phoenix, stiltewandelingen en inloopavonden op de Wijkkamer.

De belangrijkste betekenis van deze dagen, bijeenkomsten en workshops bestaat hieruit, dat je uit de dagelijkse sleur bent, een verkenningstocht uitvoert naar je eigen persoonlijkheid mede in relatie tot je medemens, met wie je dagelijks in contact staat.

Theo Kleeven
.