De klassieke muziek

In alle landen, die grote componisten hebben voortgebracht, zoals Duitsland, Oostenrijk, Italie, Polen, Rusland, Noorwegen, Frankrijk, Hongarije etc., vormen de oeuvres van deze grote kunstenaars in zekere zin een weerspiegeling van de tijdgeest, waarin zij leven. Deze tijdgeest heeft betrekking op bv. de stijl (bv. de barok of de romantiek), de politieke toestand (bv. oorlogen en vrede), de heersende cultuur, de literatuur, de schilderkunst, de handel of de economie.

Ter illustratie beperk ik mij in dit door mij voorbereide betoog voor deze zitting tot slechts twee wereldberoemde componisten en wel de Rus Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840 – 1893) en de Italiaan Giuseppe Verdi (1813 – 1901).

Ten eerste Tsjaikovski. Hij was een zeer veelzijdig componist en had een reusachtig oeuvre bestaande uit allerlei composities, zoals opera’s, balletmuziek, toneelmuziek, orkestwerken, waaronder symfonieen, orkestsuites en allerlei andere orkestwerken, o.a. met solo-instrument(en), zang (solo-solisten en/of koor), kamermuziek,pianowerken, geestelijke koormuziek en liederen.

Een voorbeeld van zijn politieke betrokkenheid is de “Ouverture 1812” (1880) 1 opus 49, waarin de Russische overwinning op Napoleon wordt herdacht. Het stuk is een typisch voorbeeld van programmamuziek, bevattende de krijgshandelingen van dat jaar. Het bestaat uit een “kerkelijke hymne” (ingezet door cello’ s), het Franse en het Russische Volkslied (de “Marseillaise” en “God behoed de tsaar”). Verder komen er in voor een carillon en kanonschoten ter begeleiding van de “Tsarenhymne” in de finale.

Ten tweede Giuseppi Verdi (1813 – 1901). Eveneens een zeer veelzijdig man. Hij was behalve componist ook organist, pianist en dirigent. Zijn oeuvre bestond uit opera’s, liederen, cantates, marsen, pianomuziek etc.

Vooral zijn opera’s zijn zeer bekend geworden. Zijn opera en de daarbij behorende ouverture “De Siciliaanse Vespers” getuigen van zijn politieke belangstelling. Het betreft hier de weergave van een opstand, die in 1282 op Sicilie uitbrak en zich over het hele eiland verbreidde.

Ik onthoud mij er hier van een volledige beschrijving te geven van dit gebeuren. Ik wil Verdi’s politieke belangstelling en betrokkenheid benadrukken, ook al betreft het hier een historisch gebeuren uit de Late Middeleeuwen.