Berlijn

Dit verhaal bevat een dialoog tussen Frans en Bertine over een vakantie, afgelopen zomer, een week lang doorgebracht in Berlijn,de oude Duitse hoofdstad en sinds 1990 de hoofdstad van het herenigde Duitsland. Daarnaast bevat het ook wat geschiedkundige informatie,die kan dienen als voorlichting  en tegelijkertijd als waarschuwing.

“Zo Frans, het was me het weekje wel daar in dat verre Berlijn. Achteraf gezien, zou de laatste week van augustus eigenlijk nog te kort zijn geweest. We hebben veel gezien – natuurlijk lang niet alles – en ons hotel was ook een goede keuze, vol pension.”

“We hebben heel wat gezien, tien van de belangrijkste bezienswaardigheden  en enkele van de 45 musea en wel het “DDR Museum” het “AltesMuseum”, het “Museum Dahlem” en het “Pergamonmuseum.” Ik zet onze hele cyclus nog maar eens op een rijtje. We beginnen maar met het controlepunt.

Checkpoint Charlie. Een oude controlepost in de Berlijnse Muur, die de scheiding tussen West- en Oost-Berlijn ( de Vrije Zone en de Russische Zone ) markeerde.

De Berlijnse Muur, opgetrokken in 1961. Oorspronkelijk 45 km. lang. In 1989, sinds de openstelling in het najaar van dat jaar
– op ruim een kilometer na – gesloopt.

De “Reichstag” ( het “Rijksdaggebouw”). Het parlement van Duitsland. Sinds de bouw aan het einde van de negentiende eeuw het symbool van de politieke en helaas ook militaire geschiedenis van Duitsland

De “Brandenburger Tor Unter den Linden” gelegen aan de “Pariser Platz “. Als het ware de toegangspoort tot Berlijn. Hij bevindt zich aan het einde van de “Unter den Linden.” Hier bevinden zich ook de “Alte Bibliothek” en de “Berliner Staatsoper.”

De” Potsdamer Platz”. Een van de belangrijkste verkeersknooppunten  van Berlijn. In de oorlog totaal verwoest. In 1961 werd de muur er dwars overheen gebouwd. Na 1990 is het plein herbouwd tot een schitterend plein. Er staan nog een paar resten van de Berlijnse Muur, een van de vijf overgebleven wachttorens en het “Sonycenter”, de “Maicop Berlin”, een overdekt winkelcentrum.

De “Fernsehturm” (“Televisietoren”), 368 meter hoog. Opengesteld voor bezoekers en hij biedt een prachtig panorama over Berlijn.  

“Slot Charlottenburg”. Het grootste en mooiste paleis van Berlijn, stammend uit de zeventiende eeuw en voorzien van een prachtige tuin. Wat ver gelegen uit het Centrum. Zwaar beschadigd in de Tweede Wereldoorlog maar herbouwd en opengesteld voor toeristen.

De “Gendarmenmark” een mooi rechthoekig plein, voorzien van drie prachtige bouwwerken: Het “Konzerthaus Berlin” en twee domkerken en wel de” Franzosicher Dom” en de “Deutscher Dom.”

De “Berliner Dom”, ook een mooie kerk, echter niet de mooiste van Berlijn. Hij biedt echter wel een prachtig uitzicht over Berlijn.

Daarnaast is er helaas ook nog de “Gedachtniskirche”, een ruïne, die men als afschrikwekkend monument heeft laten staan ter herinnering aan de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog.”

“Ja Bertine, onze rondgang gedurende die week is heel mooi geweest.Onze blijdschap en ons enthousiasme zijn echter niet onomstreden. We moeten ook rekening houden met het verleden. De stad Berlijn heeft als politiek, cultureel en sociaaleconomisch centrum van Duitsland en het Duitse Rijk een roemrucht verleden.”

“ Ten tijde van de keurvorsten, Frederik de Grote, Bismarck, de Keizertijd, de Eerste Wereldoorlog en de “Weimarrepubliek” was Berlijn inderdaad een politiek en cultureel middelpunt van het Duitse Rijk en Europa. In de periode 1933 – 1945 werd Berlijn de hoofdstad van” Nazi-Duitsland “ en in ruimere zin de hoofdstad van het “Derde Rijk” onder Adolf Hitler. Een absoluut dieptepunt kwam in de Tweede Wereldoorlog ( 1939 – 1945 ). Berlijn werd grotendeels verwoest door de geallieerde bombardementen en in april 1945 bij de inname van de stad door de Russen.”

 “Bekijken we de periode na 1945, dan zien we duidelijk twee tijdvakken: Het tijdvak van de “Verdeling” en het tijdvak van de “Hereniging.” In de periode 1945 – 1949 is het bijna totaal verwoeste Berlijn verdeeld in twee helften: Een Westelijk Deel (bestaande uit een Amerikaanse, Britse en een Franse Sector) en een Oostelijk Deel (Russisch).
In 1949, bij de oprichting van de DDR, werden de drie westelijke sectoren samengevoegd tot West-Berlijn, oftewel het “Vrije Berlijn.Öost-Berlijn bleef onder russische overheersing. Berlijn werd daardoor een brandhaard van de “Koude Oorlog”, die in zekere zin heeft voortgeduurd tot aan het einde van de jaren tachtig. Het kwaadaardige symbool van de Koude Oorlog werd de Berlijnse Muur, opgericht in 1961 en in stand gebleven tot 1989 ( gesloopt). Het slopen van de muur was natuurlijk een belangrijke mijlpaal voor de Berlijners. Het Oosten en het Westen werden weer vrij toegankelijk.”

“Het jaar 1990 werd voor de Berlijners een zeer belangrijke mijlpaal. Het Oosten ( de DDR, opgericht in 1949 ) en het Westen ( de” Bondsrepu-bliek”, opgericht in 1949 ) werden weer samengevoegd tot een rijk. Berlijn werd weer de hoofdstad van het oude Duitsland en de residentie, voorzien van de Rijksdag. Daarnaast vervult Berlijn voor Duitsland, als lidstaat van deze Unie, ook een belangrijke rol voor de Europese Unie.”

“Zo Frans, dat was een uitvoerig verhaal, maar het was wel terecht. De geschiedenis van Berlijn als politiek en militair centrum van Duitsland is inderdaad niet onomstreden. Desondanks zullen we zeker nog een tweede keer op vakantie gaan naar Berlijn en dan twee weken blijven. We zullen dan ook zeker meer te zien krijgen. Sinds 1989/1990 – de nieuwe eenheid van Berlijn – is het aantal bezienswaardigheden zeker toegenomen.”

“ Laten we niet vergeten, dat Berlijn na de zware beproevingen uit het verleden op schitterende wijze is herbouwd. De littekens van de Tweede Wereld-Oorlog zijn nog niet helemaal verdwenen. Maar daarvoor hoeven we geen oog te hebben.

Kortom: Het hedendaagse Berlijn is niet meer het Berlijn van gisteren.”

Theo Kleeven